Πειραιάς: Ενας «Kyklos» με την υπογραφή του Ρέντσο Πιάνο

Πριν καλά καλά τα πρώτα εκσκαφικά μηχανήματα πιάσουν δουλειά στο οικόπεδο της πρώην κλωστοϋφαντουργίας «Αιγαίον», το νέο κέντρο τέχνης και πολιτισμών «Kyklos» έχει καταγράψει την πρώτη του επιτυχία: το φιλόδοξο έργο που φέρει την αρχιτεκτονική υπογραφή του Ρέντσο Πιάνο παρέμενε επί σειράν ετών επτασφράγιστο μυστικό, σε γνώση μόνο των πολύ στενών συνεργατών του Ντίνου και της Λίας Μαρτίνου, της γνωστής εφοπλιστικής οικογενείας με τη μεγάλη φιλότεχνη παράδοση.

 Και μόλις χθες, ένα ιδιαίτερα λιτό δελτίο Τύπου ανακοίνωνε τη δημιουργία του διεθνούς κέντρου τέχνης με φορέα έμπνευσης και υλοποίησης το Ιδρυμα Ντίνου και Λίας Μαρτίνου (Dinos and Lia Martinos Foundation – DLMF) που δημιουργήθηκε για ακριβώς αυτόν τον λόγο. Αν και δεν γίνονται γνωστές κρίσιμες λεπτομέρειες του πρότζεκτ (προϋπολογισμός, ακριβής έκταση εγκαταστάσεων κ.λπ.) αρκούν δύο στοιχεία της επένδυσης που προσδιορίζουν με ακρίβεια το ύψος της φιλοδοξίας: η εμπλοκή του διάσημου Ιταλού αρχιτέκτονα Ρέντσο Πιάνο, που έχει συνδεθεί με τον σχεδιασμό του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, αλλά και το μέγεθος της κλωστοϋφαντουργίας «Αιγαίον» που κατεδαφίστηκε το 2011.

Η επιλογή της τοποθεσίας ήταν μία ακόμη έκπληξη. Δυτικά του γηπέδου «Καραϊσκάκη», στα όρια του Νέου Φαλήρου, σε απόσταση λίγων λεπτών από τον ομώνυμο σταθμό του ηλεκτρικού και με μέτωπο στη λεωφόρο Μικράς Ασίας που οδηγεί στο κέντρο και στο λιμάνι του Πειραιά, το νέο κέντρο τέχνης και πολιτισμών με την συμβολική επωνυμία «Kyklos» δημιουργεί στην πραγματικότητα έναν αυτόνομο πολιτιστικό προορισμό ικανό να προσελκύσει ένα διεθνές ακροατήριο. Σύμφωνα με τα σχέδια που δόθηκαν στη δημοσιότητα, ξεχωρίζουν δύο βασικοί αυτοτελείς κτιριακοί όγκοι, ένας κατά μήκος της λεωφόρου κι ένας μικρότερος κάθετος στον δρόμο, περιβαλλόμενοι από πυκνό πράσινο που μαζί με τους χώρους αναψυχής θα καλύπτουν το 62% της συνολικής έκτασης. Βασικό μέρος της καλλιτεχνικής ταυτότητας του «Kyklos» θα αποτελεί η μόνιμη συλλογή του με έργα τέχνης των λαών της Αφρικής, της Ωκεανίας και άλλων περιοχών του κόσμου. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ντίνος Μαρτίνος συγκαταλέγεται ανάμεσα στους σημαντικότερους αλλά και τους πλέον χαμηλού προφίλ Ελληνες συλλέκτες με ισχυρό διεθνές αποτύπωμα σε δημοπρασίες υψηλού κύρους. Ο δευτερότοκος γιος της Αθηνάς Μαρτίνου περιγράφεται συχνά από διεθνείς επιθεωρήσεις τέχνης ως ο «αόρατος συλλέκτης» και φέρεται να έχει στη συλλογή του έργα των Πάμπλο Πικάσο, Αντι Γουόρχολ, Σάι Τουόμπλι, Ζαν Μισέλ Μπασκιά κ.ά. Κανένα εξ αυτών ή οτιδήποτε άλλο δεν έχει εκτεθεί μέχρι σήμερα. Ο «Kyklos» θα παρουσιάζει περιοδικές εκθέσεις και θα διοργανώνει πλήθος πολιτιστικών δραστηριοτήτων με διαλέξεις, προβολές και εκπαιδευτικά προγράμματα που θα εξερευνούν τη σύγχρονη δυναμική της παγκόσμιας τέχνης. Εκτελεστικός διευθυντής του DLMF θα είναι ο Χρήστος Καρράς, γνωστός στο ευρύτερο κοινό από τη θητεία του από το 2009 έως το 2023 ως εκτελεστικός διευθυντής της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Οσο για τις εργασίες ανέγερσης του κέντρου, αυτές αναμένεται να έχουν ξεκινήσει μέσα στο 2025 με ορίζοντα ολοκλήρωσης το τελευταίο τρίμηνο του 2028. Θα χρηματοδοτηθούν εξ ολοκλήρου από ιδιωτικούς πόρους.