Παραδόθηκε για διαβούλευση την Τρίτη το απόγευμα, 6 Μαρτίου, το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος, την Ένωση Περιφερειών και στους εκπροσώπους των κομμάτων, που μετέχουν στην κυβέρνηση. Το νομοσχέδιο αφορά ρυθμίσεις σχετικές με την τοπική ανάπτυξη, την αυτοδιοίκηση, την αποκεντρωμένη διοίκηση και την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο, ευρωπαϊκής οδηγίας για ζητήματα μεταναστών υψηλής ειδίκευσης. Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής: Πρόγραμμα ΑΚΣΙΑ:Στο πρώτο κεφάλαιο περιγράφεται το νομικό πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο οργανώνεται και υλοποιείται το Πρόγραμμα «Αυτοδιοίκηση- Κοινωνική Συνοχή- Ισόρροπη Ανάπτυξη (ΑΚΣΙΑ)». Στο πρώτο κεφάλαιο περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που αφορούν τομείς της απασχόλησης και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Συγκεκριμένα με το προτεινόμενο πρόγραμμα οργανώνονται και υλοποιούνται συστηματικά τρεις βασικές δράσεις υποστήριξης των νέων δήμων και περιφερειών. 1ον) η ολοκλήρωση του Προγράμματος ΘΗΣΕΑΣ με την ένταξη των επιλέξιμων έργων στο ΕΣΠΑ, αλλά και περαιτέρω έργα του ΕΣΠΑ μέσω του Ενδιάμεσου Φορέα Διαχείρισης της παρ.7 του άρθρου 40 του ν.4024/2011,
2ον) η υλοποίηση του προγράμματος της αυτεπιστασίας που εκτελείται σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας και στοχεύει στην απασχόληση άνεργων ατόμων, καθώς και στην αναζωογόνηση της τοπικής οικονομίας.
3ον) το πρόγραμμα εξυγίανσης των υπερχρεωμένων δήμων και περιφερειών.
Κοινωνικά παντοπωλεία: Στο ίδιο σχέδιο προβλέπεται και η ρύθμιση ζητημάτων οργάνωσης των δημοτικών κοινωνικών παντοπωλείων. Οι διατάξεις αυτές στοχεύουν στην ενθάρρυνση της δημιουργίας σε όλο το φάσμα της πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης τέτοιου είδους δράσεων προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα αυξανόμενα προβλήματα της διαβίωσης μέρους του πληθυσμού σε συνθήκες φτώχιας. Οι δήμοι ενθαρρύνονται να αναλάβουν πρωτοβουλία ή να συμμετάσχουν σε πρωτοβουλίες κοινωνικών φορέων ασκώντας τον ρόλο που τους αναλογεί έτσι ώστε να διαμορφωθεί ένα ευρύ δίκτυο κοινωνικής αλληλεγγύης και προστασίας.
Δημοτική διακυβέρνηση: Στο δεύτερο κεφάλαιο (άρθρα 3 – 12) περιέχονται διατάξεις για τη βελτίωση του συστήματος διακυβέρνησης των δήμων και των περιφερειών, την καταστατική θέση των αιρετών και για κρίσιμα ζητήματα που αφορούν στις επιχειρήσεις των δήμων και το προσωπικό των ΟΤΑ. Με τις ρυθμίσεις επιδιώκεται η αποτελεσματικότερη επίτευξη των στόχων του «Καλλικράτη» για τη συγκρότηση ισχυρών οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στο πλαίσιο αυτό αντιμετωπίζονται μεταξύ άλλων τα παρακάτω ζητήματα:
Ο χαρακτηρισμός των ορεινών και μειονεκτικών δήμων και η μεταφορά συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων στους δήμους αυτούς κατ` αντιστοιχία των πρόσθετων αρμοδιοτήτων.
Η επέκταση των αρμοδιοτήτων της οικονομικής επιτροπής των περιφερειών ώστε να έχει ανάλογη λειτουργία με την οικονομική επιτροπή των δήμων.
Η βελτίωση του συστήματος διακυβέρνησης των δήμων και περιφερειών σε κρίσιμες πτυχές του, όπως η αναπλήρωση του δημάρχου ως προέδρου της εκτελεστικής επιτροπής.
Η επίλυση προβλημάτων που σχετίζονται με την καταστατική θέση των αιρετών.
Η διευθέτηση αρμοδιοτήτων μεταξύ δήμων και περιφερειών και η διασαφήνιση των αρμοδιοτήτων των περιφερειών σε ζητήματα κοινωνικής πολιτικής
Η ενίσχυση των δυνατοτήτων των δομών κοινωνικής φροντίδας των δήμων, όπως ιδρύματα, δημοτικά ιατρεία κ.ο.κ.
Επίσης, αντιμετωπίζονται ζητήματα άσκησης αρμοδιοτήτων σχετικών με τους οικείους οργανισμούς λαϊκών αγορών στις μητροπολιτικές περιφέρειες Αττικής και Θεσσαλονίκης.
Ζητήματα δυσλειτουργίας της οικονομικής διοίκησης των δήμων (λχ. τακτοποίηση θεμάτων απολογισμού των σχολικών επιτροπών, δυνατότητα των δήμων να προβαίνουν σε προσαρμογή του μισθώματος των ακινήτων που εκμισθώνουν, όριο των συμβάσεων των δήμων που υπόκεινται σε προσυμβατικό έλεγχο από την οικεία Υπηρεσία του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, προσαρμογή του προβλεπόμενου εργολαβικού οφέλους για τα δημοτικά έργα)
Ζητήματα λειτουργίας επιχειρήσεων ΟΤΑ όπως η δυνατότητα των περιφερειών να συστήνουν ανώνυμη αναπτυξιακή εταιρία και η αντιμετώπιση οφειλών των δημοτικών επιχειρήσεων προς το δημόσιο και το ΙΚΑ
Η δυνατότητα μείωσης των τελών ύδρευσης για οικονομικά αδύναμους
Η παράταση της προθεσμίας για την μετατροπή των ΔΗΠΕΘΕ που λειτουργούσαν ως δημοτικές επιχειρήσεις
Η εκκαθάριση των δημοτικών και διαδημοτικών επιχειρήσεων
Η διαδικασία λύσης των δημοτικών επιχειρήσεων που είχαν ως αντικείμενο την λειτουργία ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού σταθμού και ορίζονται οι προϋποθέσεις και οι διαδικασίες μεταφοράς του προσωπικού, ενώ προτείνεται να γίνεται ανάληψη από τους Δήμους των σχετικών οικονομικών υποχρεώσεων προς το δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία και τους τρίτους με απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας των μελών του δημοτικού συμβουλίου
Θέματα προσωπικού:Σημαντικά θέματα σχετίζονται με το προσωπικό των ΟΤΑ. Συγκεκριμένα με το πολυνομοσχέδιο δίδεται η δυνατότητα απασχόλησης εργατικού προσωπικού έως πέντε ημερομίσθια μηνιαία και έως συγκεκριμένο αριθμό απασχολουμένων στους δήμους έτσι ώστε να αντιμετωπίζονται ανάγκες σε απομακρυσμένες κυρίως περιοχές και περιφερειακές, δημοτικές ή τοπικές κοινότητες όπου απαιτούνται έκτακτες εργασίες, οι οποίες δεν μπορούν να καλυφθούν εγκαίρως από τα οργανωμένα συνεργεία του οικείου Δήμου. Επίσης οι δήμοι θα μπορούν να προσλαμβάνουν «ιατρό εργασίας» και τεχνικούς ασφαλείας με σύμβαση έργου. Το προσωπικό των υπηρεσιών ανταποδοτικού χαρακτήρα θα μπορεί να προσλαμβάνεται με Κοινή Υπουργική Απόφαση.
Διαχείριση απορριμμάτων ΦΟΔΣΑ: Στο τρίτο κεφάλαιο (άρθρα 13 – 17) περιέχονται ρυθμίσεις που αφορούν ζητήματα της οργάνωσης των ΦΟΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων). Πρωταγωνιστικό ρόλο στη νέα αυτή διαδικασία αναλαμβάνουν οι περιφερειακοί σύνδεσμοι ΦΟΔΣΑ που είναι διαδημοτικοί σύνδεσμοι. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει το σχέδιο σ’ αυτούς συμμετέχουν υποχρεωτικά οι δήμοι κάθε περιφέρειας. Ιδιαίτερη πρόβλεψη γίνεται για την οργάνωση των ΦΟΔΣΑ νήσων που αφορούν τις τρεις νησιώτικες περιφέρειες.
Ειδικότερα στο τρίτο αυτό κεφάλαιο προβλέπονται μια σειρά από διατάξεις που σχετίζονται με το οργανωτικό πλαίσιο διαχείρισης των στερεών αποβλήτων (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων – ΦοΔΣΑ). Βασικός στόχος είναι να αναλάβουν οι ΟΤΑ τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται η σύσταση περιφερειακών συνδέσμων (ΦοΔΣΑ) με την συμμετοχή όλων των δήμων κάθε περιφέρειας με αντικείμενο την άσκηση των πολιτικών σχεδιασμού και διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Επίσης προτείνεται η συγκρότηση ενός συνδέσμου ανά περιφέρεια πλην των τριών νησιώτικων περιφερειών και της περιφέρειας Αττικής. Ειδική μέριμνα υπάρχει για τις νησιωτικές περιφέρειες, ενώ ρυθμίζεται και ο τρόπος εκπροσώπησης των δήμων μελών των ΦοΔΣΑ, για τα όργανα διοίκησή τους, τις αρμοδιότητες και τον τρόπο άσκησής τους.
Υφιστάμενοι ΦΟΔΣΑ συγχωνεύονται ή μετατρέπονται σε ανώνυμες εταιρίες. Σύμφωνα με την προτεινόμενη ρύθμιση η διαδικασία συγχώνευσης εξελίσσεται σε αποκλειστική προθεσμία έξι μηνών από την θέση σε ισχύ του προτεινόμενου σχεδίου νόμου, ενώ η συγκρότηση του νέου περιφερειακού ΦοΣΔΑ θα πρέπει να έχει γίνει εντός ενός μηνός από την θέση σε ισχύ του νόμου. Επίσης, προτείνεται η δυνατότητα μετατροπής περιφερειακού συνδέσμου σε ανώνυμη εταιρία εφόσον συναινέσει το σύνολο των δήμων μελών του.
Γενικές ρυθμίσεις υπουργείου Εσωτερικών:Στο τέταρτο κεφάλαιο (άρθρα 18 – 21) ρυθμίζονται κατά κύριο λόγο ζητήματα των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, ενώ περιέχονται και ρυθμίσεις που αντιμετωπίζουν επιμέρους ζητήματα αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών. Μεταξύ άλλων προτείνεται η ρύθμιση θεμάτων λειτουργίας, οργάνωσης και προσωπικού των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, όπως η συγκρότηση γνωμοδοτικών οργάνων ανά περιφέρεια, η ρύθμιση θεμάτων άσκησης αρμοδιοτήτων για τις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων, την απομάκρυνση πινακίδων υπαίθριας διαφήμισης, την αξιοποίηση πόρων από την μίσθωση των χερσαίων συνοριακών σταθμών κ.α.
Θέματα μεταναστευτικής πολιτικής: Στο δεύτερο κεφάλαιο περιέχονται ρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για την αποτελεσματικότερη ενσωμάτωση της Οδηγίας 2009/50 και βελτιώνουν, σύμφωνα και με τις υποδείξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τις υφιστάμενες σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών της Ένωσης και των μελών της οικογένειάς τους.
Στο πλαίσιο αυτό προτείνονται ειδικές ρυθμίσεις για τη διαδικασία μετάκλησης μεταναστών υψηλής ειδίκευσης με «Μπλε Κάρτα» και προτείνεται η Διεύθυνση Μεταναστευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών ως αρμόδια υπηρεσία διεκπεραίωσης της σχετικής διαδικασίας . Επίσης προτείνεται να δοθεί η δυνατότητα απόκτησης «Μπλε Κάρτας» και σε αλλοδαπούς που ήδη διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα εφόσον όμως, περιοριστικά, ανήκουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες, όπως απόφοιτοι ελληνικών πανεπιστημίων με υψηλές επιδόσεις ή στελέχη επιχειρήσεων.
Στο σχέδιο προβλέπεται η βελτίωση της ικανότητας της ΕΕ να προσελκύει και, εάν απαιτείται, να συγκρατεί υψηλά ειδικευμένους εργαζόμενους τρίτων χωρών, μέσω τεσσάρων διαδικασιών:
α) της θέσπισης προϋποθέσεων εισδοχής για την ειδική κατηγορία των υψηλά ειδικευμένων εργαζόμενων,
β) εισαγωγής ταχείας και ευέλικτης διαδικασίας για τους αιτούντες,
γ) διαμόρφωσης ελκυστικών όρων διαμονής για αυτούς και τα μέλη της οικογένειάς τους, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων διευκολύνσεων για αυτούς που επιθυμούν να μετακινηθούν σε δεύτερο κράτος μέλος για απασχόληση υψηλής ειδίκευσης,
δ) της εξασφάλισης του νομικού καθεστώτος των εργαζόμενων τρίτων χωρών που έχουν γίνει ήδη δεκτοί στο έδαφός της ΕΕ.
Σημαντική είναι και η ρύθμιση που προτείνεται σχετικά με την εισαγωγή ειδικής διαδικασίας καθορισμού όγκου εισδοχής μεταναστών (ειδική διαδικασία καθορισμού του αριθμού των νεοεισερχόμενων νόμιμων μεταναστών για «Μπλε Κάρτα») (άρθρο 27). Στόχος είναι η συγκεκριμένη διαδικασία να αποκτήσει χαρακτηριστικά κοινωνικής και πολιτικής διαβούλευσης μέσω των αιρετών Περιφερειαρχών, της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής και του ΟΑΕΔ ώστε να καθορίζονται με ορθολογικό τρόπο τυχόν ανάγκες της χώρας σε ειδικευμένο προσωπικό από τρίτες χώρες. Όπως επισημαίνει ο νομοθέτης γίνεται προσπάθεια ώστε η εναρμόνιση της Οδηγίας να γίνει με τον περισσότερο συμβατό τρόπο σε σχέση με τις υφιστάμενες διαδικασίες της ελληνικής έννομης τάξης και του οικείου διοικητικού μηχανισμού. Στη φάση αυτή προτείνεται η διαδικασία να διεκπεραιώνεται από τις κεντρικές υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών και όχι σε επίπεδο Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Ως προς τις προϋποθέσεις χορήγησης της «Μπλε Κάρτας», πέραν των συνήθως απαιτούμενων όπως διαβατήρια, απουσία λόγων δημόσιας τάξης και δημόσιας υγείας, ασφάλιση κλπ, ζητείται από τον ενδιαφερόμενο πολίτη τρίτης χώρας αφενός σύμβαση εργασίας απ` την οποία να προκύπτει υψηλός μισθός, αφετέρου να αποδεικνύει υψηλά επαγγελματικά προσόντα (ιδίως με τίτλους πανεπιστημιακούς). Επιπρόσθετες προϋποθέσεις, απαιτούνται όταν η έκδοση «Μπλε Κάρτας» αφορά νομοθετικά ρυθμιζόμενα επαγγέλματα, καθώς στις περιπτώσεις αυτές απαιτείται να πληρούνται οι προϋποθέσεις που ζητούνται και από Έλληνες και Ευρωπαίους (λ.χ. προηγούμενη άδεια άσκησης επαγγέλματος σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία).
