«Κύριε
Πρόεδρε,
Κυρίες
και Κύριοι Συνάδελφοι,Συζητάμε σήμερα το Σχέδιο Νόμου για τη διενέργεια Δημοψηφισμάτων, με το οποίο εμβαθύνεται σημαντικά η έννοια της λαϊκής κυριαρχίας και ενισχύεται ουσιαστικά ο ρόλος του ενεργού πολίτη.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Όλοι συμφωνούμε ότι στην σημερινή εποχή, τόσο οι θεσμοί όσο και το πολιτικό σύστημα βρίσκονται σε βαθιά κρίση. Οι πολίτες και ιδιαίτερα οι νέοι γυρίζουν την πλάτη τους στις πολιτικές και τις κοινωνικές εξελίξεις. Εκφράζουν την οργή και την αγανάκτησή τους για την ποιότητα και αποτελεσματικότητα της λειτουργίας της σύγχρονης Ελληνικής Δημοκρατίας.
Το
πολιτικό σύστημα διακυβέρνησης της χώρας παρά τις κατά καιρούς δεσμεύσεις και
εξαγγελίες, ποτέ δεν προσέφυγε μέσω δημοψηφισμάτων στην λαϊκή ετυμηγορία για να
εκφράσουν οι πολίτες την βούλησή τους για κάποιο σημαντικό, εθνικό, κοινωνικό
θέμα.
Και
στο μέγα αυτό ζήτημα, είμαστε πολύ πίσω από αντίστοιχες επιδόσεις στις
ανεπτυγμένες χώρες ευρωπαϊκές χώρες. Ως κοινωνία, περισσότερο μας αρέσει να
μιλούμε στο όνομα της Δημοκρατίας και πολύ λιγότερο να διαμορφώνουμε ισχυρούς
θεσμούς και δομές που θα αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Η Ιταλία, η
Σλοβενία, η Ιρλανδία, η Ισλανδία, η Λετονία, η Δανία και κυρίως η Ελβετία μας
δείχνουν το δρόμο.
Σήμερα
γυρίζουμε σελίδα. Μαζί με την συγγνώμη για τα μεγάλα λόγια και τις υποσχέσεις
της Μεταπολίτευσης, πρέπει να ανανεώσουμε την ελπίδα και το όνειρο της
Συμμετοχικής Δημοκρατίας.
Έτσι,
με την συμπλήρωση είκοσι πέντε χρόνων μετά τη δεύτερη αναθεώρηση του
καταστατικού χάρτη της χώρας, το νομοθετικό μας οπλοστάσιο, ολοκληρώνεται, εκσυγχρονίζεται
και οργανώνεται το πλαίσιο για την προσφυγή στον πιο σημαντικό από τους θεσμούς
άμεσης και συμμετοχικής δημοκρατίας και έκφρασης της Λαϊκής Κυριαρχίας μεταξύ
εθνικών εκλογών, όπως είναι το Δημοψήφισμα.
Η
αξιωματική αντιπολίτευση, η Ν.Δ. και σ’ αυτό το θέμα μεμψιμοιρεί. Προσπαθεί να μειώσει τη σημασία αυτής της μεταρρύθμισης,
κάνοντας λόγο για «υψηλή πολιτική» .
Δυστυχώς
για μια ακόμη φορά, αδυνατεί να κατανοήσει ότι η εποχή που ζούμε απαιτεί την
ενεργότερη και ουσιαστικότερη συμμετοχή των πολιτών σε καίριες αποφάσεις που
λαμβάνονται.
Η
κρίση όμως που ζούμε και κυρίως η κρίση
θεσμών, αξιών και προτύπων, πρέπει να λειτουργήσει ως ευκαιρία για την
ανασύσταση των πολιτικών και Δημοκρατικών Θεσμών της κοινωνίας μας, έτσι ώστε
να εμπνέουν εμπιστοσύνη και αξιοπιστία στους πολίτες και ιδιαίτερα στη νεολαία.
Η
Αριστερά βλέπει παντού φαντάσματα. Αντί να αδράξει την ευκαιρία και να θέσει
μια καινούργια ατζέντα, κατηγορεί την
Κυβέρνηση για αντιπερισπασμό και παραπλάνηση του λαού.
Αντί
να συνδυάσει την κρίση με την έκφραση της λαϊκής βούλησης, αρνείται ισοπεδωτικά
τα πάντα.
Αγαπητοί
Συνάδελφοι,
Το άρθρο 44 του
Συντάγματος προβλέπει δύο είδη δημοψηφισμάτων και με την σημερινή πρωτοβουλία
ολοκληρώνουμε νομοθετικά το εφαρμοστικό πλαίσιο έτσι ώστε να μην υπάρχει κανένα
εμπόδιο στην υλοποίησή του . Η πρώτη κατηγορία είναι τα δημοψηφίσματα που
αφορούν κρίσιμα εθνικά θέματα. Μείζονος σημασίας πολιτικά, κοινωνικά ή θεσμικά
ζητήματα.
Τα δημοψηφίσματα
αυτά διενεργούνται, όταν η κυβέρνηση θέλει να συμβουλευτεί τον ελληνικό λαό,
προτού λάβει αποφάσεις για κρίσιμα εθνικά ζητήματα. Το εύρος συμμετοχής του
εκλογικού σώματος στα δημοψηφίσματα αυτά προσδιορίζει και την δεσμευτικότητα
της ετυμηγορίας.
Η δεύτερη
κατηγορία είναι τα δημοψηφίσματα που αφορούν ψηφισμένα νομοσχέδια, δηλαδή
νομοσχέδια που ψηφίστηκαν από την Βουλή αλλά δεν δημοσιεύτηκαν στην Εφημερίδα
της Κυβερνήσεως, ώστε να αποκτήσουν ισχύ.
Αυτή η δεύτερη
κατηγορία δημοψηφισμάτων έχει πάντοτε δεσμευτικό χαρακτήρα για την κυβέρνηση.
Γι αυτό προβλέπεται ότι η ελάχιστη συμμετοχή των πολιτών στα
δημοψηφίσματα αυτά, πρέπει να ανέρχεται στο 50% συν ένα του εκλογικού σώματος.
Η εξήγηση είναι
απλή : Για το ψηφισμένο νομοσχέδιο εκφράστηκε ήδη ο κατεξοχήν αντιπροσωπευτικός
θεσμός της λαϊκής κυριαρχίας, δηλαδή η Βουλή, και συνεπώς η διατήρηση ή η
ανατροπή του ψηφισμένου νομοσχεδίου πρέπει να ζητηθεί από την πλειοψηφία του
εκλογικού σώματος. Αυτή είναι δεσμευτική απόφαση.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Τα δημοψηφίσματα είναι ένα αποτελεσματικός τρόπος έκφρασης
της λαϊκής κυριαρχίας. Δεν αρκεί οι πολίτες να ψηφίζουν κάθε τέσσερα χρόνια.
Έχει σημασία στην ενδιάμεση περίοδο να εκφράζουν τη γνώμη τους για κρίσιμα
εθνικά, κοινωνικά, οικονομικά και πολιτισμικά θέματα. Η διεξαγωγή
δημοψηφισμάτων ήταν από παλιά προγραμματική θέση του ΠΑΣΟΚ που δυστυχώς μέχρι
σήμερα δεν υλοποιήθηκε. Ο πρωθυπουργός
έχει υποστηρίξει επίμονα την ιδέα αυτή. Είναι η ώρα να επιβάλλουμε μια ισχυρή
μεταρρυθμιστική ημερήσια διάταξη στη χώρα. Η ίδια η διενέργεια δημοψηφισμάτων
αποτελεί τομή στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος, εμβαθύνει τη Δημοκρατία
και ισχυροποιεί τη λαϊκή βούληση στα κέντρα λήψης των πολιτικών αποφάσεων.
Είναι απόλυτη ανάγκη οι πολίτες, οι νέοι μας να πιστέψουν ξανά στη δημόσια ζωή, στην
πολιτική, στη διοίκηση, στους δημοκρατικούς θεσμούς. Αλλιώς ως κοινωνία δεν
έχουμε μέλλον».
